शब्दरूपावलिः | - भागः १ ||

|| अथ शब्दरूपावलिः || 

|| भागः १  ||

दश पुंसि नायकाः | 

रामो हरिः करी भूभृद् भानुः कर्ता च चन्द्रमाः |

       तस्थिवान् भगवानात्मा दशैते पुंसि नायकाः || १ || 

१.  अदन्तः 'राम' शब्दः |

२.  इदन्तः 'हरि' शब्दः | 

३. उदन्तः 'भानु' शब्दः | 

४. ऋदन्तः 'कर्तृ ; शब्दः |

५. अन्नन्तः 'आत्मन्' शब्दः | 

६. इन्नन्तः 'करिन्' शब्दः | 

७. तकारान्तः 'भूभृत्' शब्दः | 

८. वत्-प्रत्ययान्तः 'भगवत्' शब्दः | 

९. वस्-प्रत्ययान्तः 'तस्थिवस्' शब्दः | 

१०. सकारान्तः 'चन्द्रमस् ' शब्दः |   

१.  अदन्तः 'राम' शब्दः |

एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्	विभक्तिः
रामः	रामौ	रामाः	प्रथमा
रामम्	रामौ	रामान्	द्वितीया
रामेण	रामाभ्याम्	रामैः	तृतीया
रामाय	रामाभ्याम्	रामेभ्यः	चतुर्थी
रामात्	रामाभ्याम्	रामेभ्यः	पञ्चमी
रामस्य	रामयोः	रामाणाम्	षष्ठी
रामे	रामयोः	रामेषु	सप्तमी
राम	रामौ	रामाः	सम्बोधनम्

२.  इदन्तः 'हरि' शब्दः | 

एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्	विभक्तिः
हरिः	हरी	हरयः	प्रथमा
हरे	हरी	हरयः	द्वितीया
हरिम्	हरी	हरीन्	तृतीया
हरिणा	हरिभ्याम्	हरिभिः	चतुर्थी
हरये	हरिभ्याम्	हरिभ्यः	पञ्चमी
हरेः	हरिभ्याम्	हरिभ्यः	षष्ठी
हरेः	हर्योः	हरीणाम्	सप्तमी
हरौ	हर्योः	हरिषु	सम्बोधनम्

३. उदन्तः 'भानु' शब्दः | 

एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्	विभक्तिः
भानुः	भानू	भानवः	प्रथमा
भानुम्	भानू	भानून्	द्वितीया
भानुना	भानुभ्याम्	भानुभिः	तृतीया
भानवे	भानुभ्याम्	भानुभ्यः	चतुर्थी
भानोः	भानुभ्याम्	भानुभ्यः	पञ्चमी
भानोः	भान्वोः	भानूनाम्	षष्ठी
भानौ	भान्वोः	भानुषु	सप्तमी
भानो	भानू	भानवः	सम्बोधनम्

४. ऋदन्तः 'कर्तृ ; शब्दः |

एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्	विभक्तिः
कर्ता	कर्तारौ	कर्तारः	प्रथमा
कर्तारम्	कर्तारौ	कर्तॄन्	द्वितीया
कर्त्रा	कर्तृभ्याम्	कर्तृभिः	तृतीया
कर्त्रे	कर्तृभ्याम्	कर्तृभ्यः	चतुर्थी
कर्तुः	कर्तृभ्याम्	कर्तृभ्यः	पञ्चमी
कर्तुः	कर्त्रोः	कर्तॄणाम्	षष्ठी
कर्तरि	कर्त्रोः	कर्तृषु	सप्तमी
कर्तः	कर्तारौ	कर्तारः	सम्बोधनम्

५. अन्नन्तः 'आत्मन्' शब्दः | 

एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्	विभक्तिः
आत्मा	आत्मानौ	आत्मानः	प्रथमा
आत्मानम्	आत्मानौ	आत्मनः	द्वितीया
आत्मना	आत्मभ्याम्	आत्मभिः	तृतीया
आत्मने	आत्मभ्याम्	आत्मभ्यः	चतुर्थी
आत्मनः	आत्मभ्याम्	आत्मभ्यः	पञ्चमी
आत्मनः	आत्मनोः	आत्मनाम्	षष्ठी
आत्मनि	आत्मनोः	आत्मसु	सप्तमी
आत्मन्	आत्मानौ	आत्मानः	सम्बोधनम्

६. इन्नन्तः 'करिन्' शब्दः | 

एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्	विभक्तिः
करी	करिणौ	करिणः	प्रथमा
करिणम्	करिणौ	करिणः	द्वितीया
करिणा	करिभ्याम्	करिभिः	तृतीया
करिणे	करिभ्याम्	करिभ्यः	चतुर्थी
करिणः	करिभ्याम्	करिभ्यः	पञ्चमी
करिणः	करिणोः	करिणाम्	षष्ठी
करिणि	करिणोः	करिषु	सप्तमी
करिन्	करिणौ	करिणः	सम्बोधनम्

७. तकारान्तः 'भूभृत्' शब्दः | 

एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्	विभक्तिः
भूभृत्	भूभृदौ	भूभृदः	प्रथमा
भूभृदम्	भूभृदौ	भूभृदः	द्वितीया
भूभृदा	भूभृद्भ्याम्	भूभृद्भिः	तृतीया
भूभृदे	भूभृद्भ्याम्	भूभृद्भ्यः	चतुर्थी
भूभृदः	भूभृद्भ्याम्	भूभृद्भ्यः	पञ्चमी
भूभृदः	भूभृदोः	भूभृदाम्	षष्ठी
भूभृदि	भूभृदोः	भूभृत्सु	सप्तमी
भूभृत्	भूभृदौ	भूभृदः	सम्बोधनम्

८. वत्-प्रत्ययान्तः 'भगवत्' शब्दः | 

एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्	विभक्तिः
भगवान्	भगवन्तौ	भगवन्तः	प्रथमा
भगवन्तम्	भगवन्तौ	भगवतः	द्वितीया
भगवता	भगवद्भ्याम्	भगवद्भिः	तृतीया
भगवते	भगवद्भ्याम्	भगवद्भ्यः	चतुर्थी
भगवतः	भगवद्भ्याम्	भगवद्भ्यः	पञ्चमी
भगवतः	भगवतोः	भगवताम्	षष्ठी
भगवति	भगवतोः	भगवत्सु	सप्तमी
भगवन्	भगवन्तौ	भगवन्तः	सम्बोधनम्

९. वस्-प्रत्ययान्तः 'तस्थिवस्' शब्दः | 

एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्	विभक्तिः
तस्थिवान्	तस्थिवांसौ	तस्थिवांसः	प्रथमा
तस्थिवांसम्	तस्थिवांसौ	तस्थुषः	द्वितीया
तस्थुषा	तस्थिवद्भ्याम्	तस्थिवद्भिः	तृतीया
तस्थुषे	तस्थिवद्भ्याम्	तस्थिवद्भ्यः	चतुर्थी
तस्थुषः	तस्थिवद्भ्याम्	तस्थिवद्भ्यः	पञ्चमी
तस्थुषः	तस्थुषोः	तस्थुषाम्	षष्ठी
तस्थुषि	तस्थुषोः	तस्थिवत्सु	सप्तमी
तस्थिवन्	तस्थिवांसौ	तस्थिवांसः	सम्बोधनम्

१०. सकारान्तः 'चन्द्रमस् ' शब्दः | 

एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्	विभक्तिः
चन्द्रमाः	चन्द्रमसौ	चन्द्रमसः	प्रथमा
चन्द्रमसम्	चन्द्रमसौ	चन्द्रमसः	द्वितीया
चन्द्रमसा	चन्द्रमोभ्याम्	चन्द्रमोभिः	तृतीया
चन्द्रमसे	चन्द्रमोभ्याम्	चन्द्रमोभ्यः	चतुर्थी
चन्द्रमसः	चन्द्रमोभ्याम्	चन्द्रमोभ्यः	पञ्चमी
चन्द्रमसः	चन्द्रमसोः	चन्द्रमसाम्	षष्ठी
चन्द्रमसि	चन्द्रमसोः	चन्द्रमःसु	सप्तमी
चन्द्रमः	चन्द्रमसौ	चन्द्रमसः	सम्बोधनम्